دعا، وسيله تربيت و تبليغ امام سجاد(ع)

توضیحات

نوشته شده توسط پایگاه جامع عاشورا

بازدید: 4106

دعا، وسيله تربيت و تبليغ امام سجاد(ع)

خداوند پيام خويش را براي هدايت ما فرستاده است. به نظر شما چگونه مي‌توانيم به او لبيك گوئيم و پاسخ نداي خداوند را بدهيم؟

كليد اين كار دعاست. دعا شيوه سخن گفتن بنده با پروردگارش است همچنان كه وحي اوج سخن گفتن پروردگار با بندگانش.

دعا ركن اصلي عبادت و پيوستگي و وصل و جوهر نماز است. هر دعايي پسنديده و نيكوست. اما خداوند نعمت دعا را وقتي بر ما ارزاني داشت كه به ما آموخت چگونه از طريق كتابي كه سرشار از دعاهاي اوليايش است، و نيز با دعاهايي كه ما از نيايشهاي پيامبر (ص) و اهل بيتش (ع) به ارث برده‌ايم، او را بخوانيم. به نظر مي‌رسد كه تمام اين دعاها را بندگان خدا از پيامبران و آنان از وحي الهي، به ارث برده‌اند، يا دست كم بايد اين نيايشها را تجليات وحي بر دلهاي بندگان هدايتگر و مقرب خدا دانست، و يا انعكاس معارف وحي بر دلهاي پاك و زبانهاي صادق آنان به شمار آورد.

بنابر اين، دعاهان ماثور روي ديگر وحي مي‌باشند. اين دعاها سايه وحي و پرتو درخشان و تفسير و تاويل آن مي‌باشند. همچنين نيايشها گنجينه‌هاي معارف رباني و ديواره‌هاي نفوذ ناپذير حكمت‌اند و در مقدمه آنها، دعاهاي صحيفه سجاديه قرار دارند كه از كلمات امام زين‌العابدين (ع) گردآوري شده‌اند.

امام زين‌العابدين از اين نيايشها، چه هدفي را تعقيب مي‌كرد؟ بي گمان اين دعاها، پرتويي از قلب روشن شده او به ايمان و سيلابي از دل نوراني او به عشق خدا بود. اين واژه‌ها بر لبان مردي جاري مي‌شد كه در محبت پروردگارش ذوب مي‌شد. تمام اين دعاها، رسا و روانند و هيچ نشاني از تكلف در آنها ديده نمي‌شود.

آري اين نيايشها، اهداف فراواني را تحقق بخشيدند، برجسته‌ترين آنها، آن بود كه به بندگان خدا بياموزد كه چگونه با پروردگار بزرگشان سخن گويند و در بارگاهش گريه و زاري سر دهند، و خشنودي او را خواستار شوند و به نامهاي نيكش بخوانند و چگونه از او خواهش كنند و چه بخواهد؟

اين اهداف الهي به نوبه خود به خوبي از امور زندگي بخش، منتهي مي‌شد كه معمولا مورخان هنگام بر شمردن حكمت صحيفه سجاديه از آنها ياد مي‌كنند و ما نيز به طور بسيار خلاصه به آنها مي‌پردازيم:

الف- در دوره امام‌ زين‌العابدين (ع) فشارها تا آنجا شديد بود كه زينب كبري (ع) براي مدتي واسطه‌اي ميان امام و مومنان در شئون امامت بود و به فعاليت مي‌پرداخت.

در چنين شرايط دشواري طبيعي بود كه امام از طريق دعاهايي كه تا امروز نيز همچون نسيمي مشك بار و آرامش بخش در ميان امت وزيدن دارد، بينشهاي وحي و ارزشهاي رسالت را نشر دهد.

ب- امام به عنوان يك انقلابي خدا جو، از مبارزه با طاغوت و فساد كه او را به خاطر شرايط دشوار زمانه به رنج و سختي مي‌افكندند، دست بر نداشت بلكه با نيايشهايي كه دستگاه حكومتي نمي‌تواست او را از آنها منع كند به مبارزه با دستگاه طاغوت پرداخت. بدين گونه خداوند بر ما اتمام حجت كرده كه هيچ‌گاه از مبارزه با طاغوتيان از پا ننشينيم و با هر وسيله ممكن، حتي در سخت‌ترين شرايط اختناق و سركوب، به قيام بر ضد آنها ادامه دهيم.

ج- اين دعاها، با توجه به محتواي والا و موعظه‌هاي ربّاني كه در بر دارند، وسيله‌اي براي تربيت مردم بر تقوا و فضيلت و ايثار و جهاد مي‌باشد. نخبگان امت، همچون گياهي نورسته كه از نور خورشيد تغذيه مي‌كند، از اين دعاها بهره‌مند مي‌شوند. همانند جنبشهاي انقلابي كه جهت پيشبرد هدف خود نياز به ابزاري همچون نشريات مخفي و جلسات محرمانه و شعارها و اعلاميه‌ها دارند تا اعضا و هواداران خود را در راه مبارزه به پيش سوق دهند.

اين نيايشهاي پاك نيز ابزار مكتبي نخبگان مومني بود كه به رويارويي با نظام اموي مي‌شتافتند.