انطاکيه

«انطاکيه» يکي از قديمي‏ترين شهرهاي شام بود که به گفته برخي، در سيصد سال قبل از مسيح‏عليه السلام بنا گرديد. اين شهر در روزگار قديم از حيث ثروت، علم و تجارت، يکي از سه شهر بزرگ کشور روم محسوب مي‏شد. [1] .
شهر «انطاکيه» تا «حلب» کمتر از يکصد کيلومتر و تا «اسکندريه» حدود شصت کيلومتر فاصله دارد. در زمان خليفه دوم به دست ابوعبيده جراح فتح شد و از دست روميان در آمد. مردم مسيحي آن، به پرداخت جزيه تن در دادند و بر آيين خود باقي ماندند.
بعد از جنگ جهاني اوّل، اين شهر به تصرف فرانسويان در آمد، و چون فرانسويان خواستند شام را رها کنند، آن را به ترکيه دادند تا در آشوب‏هاي احتمالي، گزندي به مسيحيان نرسد.
«انطاکيه» براي مسيحيان مانند «مدينه» براي مسلمانان است، آنجا پس از «بيت‏المقدس» به عنوان دوّمين شهر مذهبي مسيحيان به حساب مي‏آيد؛ چرا که حضرت مسيح دعوت خود را از بيت‏المقدس آغاز نمود و بعداً گروهي از ايمان آورندگان به او، به انطاکيه هجرت کردند. «پولس» و «برنابا» بدان شهر رفتند و مردم را به اين آيين فرا خواندند و از آنجا دين مسيح‏عليه السلام گسترش يافت.
به همين جهت در قرآن مجيد از اين شهر، بخصوص سخن به ميان آمده است.
شايد ذکر «انطاکيه» در روايات مهدويّت، وجود رابطه تنگاتنگ بين حضرت مهدي‏عليه السلام و مسيح‏عليه السلام است.
در روايات مربوط به حضرت مهدي‏عليه السلام، از آن محل به عنوان سرزميني ياد شده است که حضرت مهدي‏عليه السلام پس از ظهور، از غاري در آن سرزمين تورات و انجيل را بيرون مي‏آورد و با يهود و نصارا با آن استدلال مي‏کند.
پيامبر گرامي اسلام فرمود: «تورات و انجيل را از سرزميني که انطاکيه ناميده مي‏شود، بيرون مي‏آورد». [2] .
و به وسيله آن کتاب‏ها با مسيحيان و يهوديان به استدلال مي‏پردازد و سرانجام بسياري از آنها اسلام مي‏آورند. [3] .
در احاديث اسلامي آمده است که «حضرت مهدي (عج)»، نخست به «انطاکيه» مي رود، و از غاري در آنجا، تورات موسي)(نسخه ي اصلي)، را بيرون مي آورد... عصاي موسي عليه السلام و انگشتري سليمان نيز در آن غار است». (کتاب‏الغيبة ، ص 390)
آنچه در مآخذ، درباره ي انطاکيه آمده است، با موضوع ياد شده، مناسبت دارد: «...انطاکيه ي کنوني (انطاکيه، در جنوب ترکيه، بر رود اورونتس، نهر العاصي، 22 کيلومتري ساحل مديترانه قرار دارد)، فقط قسمت کوچکي از انطاکيه ي قديم را اشغال کرده است. از شهر قديم، باروها، آباره، تئاتر و قلعه اي باقي است. در کاوشهايي که در آنجا و در اطرافش به عمل آمده، موزائيکهاي عالي، از شش قرن اوّل ميلادي، به دست آمده است.
جام بزرگ انطاکي، که در 1910 به دست آمده، به زعم بعضي، همان جام مقدّس است». («خورشيد مغرب»، پاورقي ص 295)

پی نوشت ها:
[1] ر.ک:معجم‏البلدان،ج1،ص182؛ص266.
[2] علل‏الشرايع، ج 1، ص161؛ بحار الانوار، ج 51، ص 25؛ ج 52، ص350. همچنين ر.ک: الجامع لمعمر بن راشد، ج11، ص 372.
[3] ر.ک: الغيبة، ص 237، ح 26.