از اصحاب حضرت صادق و حضرت موسي الکاظم عليهماالسلام است. [1] .
شيخ نجاشي فرموده: درست بن ابيمنصور محمد واسطي، کتابي دارد که عدهاي همچون: سعد بن محمد طاطري [2] و محمد بن ابيعمير، از او نقل کردهاند. [3] .
شيخ طوسي در رجالش گفته: درست بن ابيمنصور از اصحاب امام صادق (ع) [4] و امام کاظم (ع) بوده، و واقفي مذهب است. [5] و جمعي از بزرگان رجال تصريح کردهاند که او واقفي است و از اهالي واسط [6] است. هر چند علامه وحيد بهبهاني در وقف او تأمل دارد، ليکن با تصريح بزرگاني چون شيخ و کشي و غيره جاي ترديد نيست. بلي، فقط ميتوان گفت که احاديثي که او نقل کرده، مورد قبول است. [7] .
مرحوم کليني، در کافي، از طريق درست بن ابيمنصور، روايت کرده که امام صادق (ع) فرمود: «رأس کل خطيئة حب الدنيا»، ريشه و منشأ هر خطا کاري عشق به دنياست. [8] .
و نيز، در کافي، از درست بن ابيمنصور، نقل شده که امام صادق (ع) فرمود که رسول خدا (ص) فرموده است: کسي که تعصب (حمايت از عقيده باطل، دفاع از جهل و گمراهي، و پايداري بر عقيدهاي که انسان بطلان آن را فهميده است) بورزد، يا بر او تعصب ورزند (و او راضي باشد) رشته ايمان را از گردن خويش باز کرده است. [9] .
پی نوشت ها:
[1] رجال مامقاني، ج 1، ص 417، رديف 3880.
[2] سعد، عموي علي بن حسن طاطري است. علي از اصحاب امام کاظم (ع) و از فقها و ثقات در حديث (اما واقفي) بوده، و از راويان عمويش، سعد، به شمار ميآيد. آنان را، چون فروشنده پوشاک طاطريه بودند، طاطري گويند.
[3] رجال نجاشي، ص 117 - فهرست طوسي، 134 - خاتمه مستدرک الوسائل، ص 800.
[4] رجال الطوسي، ص 191.
[5] رجال الطوسي، ص 349.
[6] ياقوت حموي در معجم البلدان گويد: واسط نام چند محل است. آن گاه يک به يک آنها را ذکر کرده و سپس ميگويد: واسط حجاج بن يوسف از همه مشهورتر و بزرگتر است، و بدان جهت واسط نام گرفته که در وسط کوفه و بصره واقع، و از هر کدام به فاصله پنجاه فرسخ ميباشد.
يحيي بن مهدي کلال گويد: حجاج در سال 83 هجري شروع به ساختمان واسط و در سال 86 از بناء شهر فارغ شد و براي عبدالملک مروان نوشت که شهري در سرزمين کرش بنا کرده و نام آن را واسط نهاده است.
اصمعي گويد: حجاج به اطباء دستور داد که محلي را که آب و هواي خوش و سالم داشته باشد در نظر بگيرند تا شهري بنا کند، و آنان پس از بررسي کامل در سرزمين عراق منطقه واسط را انتخاب کردند.
حجاج در سال 95 هجري مرد. (معجم البلدان، ج 8، کتاب الواو، ص 387 - 378).
آن گاه حموي (از جنبهي تعصب) فقط به گوشهاي از جنايات حجاج، آن هم نگاهي گذرا، مينمايد.
براي شناخت حجاج، گفته شعبي را ميآوريم: «هر امتي اگر بخواهد شقي و خبيث و فاسقش را عرضه بدارد و ما هم حجاج را در برابر آنان عرضه بداريم، بر همه غلبه خواهيم جست». (در تحفة الاحباب، ص 53، اين گفته به عمر بن عبدالعزيز نسبت داده شده است).
[7] رجال مامقاني، ج 1، ص 417، رديف 3880.
[8] اصول کافي، ج 2، باب حب الدنيا، ص 238.
[9] اصول کافي، ج 2، باب عصبيت، ص 232.