کتاب نجم الثاقب في احوال الامام الغائب نوشته ميرزا حسين نوري طبرسيرحمه الله (محدث نوري) است.
محدث نوري، در يکي از قراي نور، در سال 1254 ه .ق ديده به جهان گشود. در تهران از محضر شيخ عبدالرحيم بروجردي، مايه علمي گرفت و در سال 1278 ه .ق براي کسب دانش بيشتر، به عراق هجرت کرد و از خرمن پرفيض شيخ عبدالحسين تهراني و شيخ اعظم انصاري بهره جست، به هنگام مهاجرت ميرزا حسن شيرازي به سامرا، با وي مهاجرت کرد. چند سال در سامرا بود و آن گاه به نجف اشرف، بازگشت و در آنجا اقامت گزيد و در همان جا به سال 1320 ه .ق ديده از جهان فرو بست. وي آثار بسيار دارد. [1] ايشان درباره انگيزه خود از تأليف اين اثر مينويسد:
«در سال 1303 ه .ق در خدمت ميرزاي بزرگ بودم. ميرزا فرمود: خوب است، کتابي مستقل درباره حضرت مهديعليه السلام به زبان فارسي نگاشته شود و شما شايستگي انجام اين مهم را داريد.
عرض کردم: مقدمات امر فراهم نيست؛ ولي از آنجا که در سال گذشته، رسالهاي درباره کساني که در غيبت کبري، به زيارت حضرت مهديعليه السلام مشرف شدهاند (تحت عنوان جنةالمأوي نگاشتهام)، اگر مصلحت باشد و همان رساله را، با افزودن مطالبي بر آن ترجمه کنم.
پيشنهاد پذيرفته شد؛ لکن ميرزا فرمود: شمّهاي از حالات حضرت مهديعليه السلام هر چند به اختصار بر آن افزوده شود. حسب الامر مطاع ميرزا، به انجام اين اثر اقدام شد و در نهايت يأس، با استمداد از عسکريينعليهما السلام، بحمداللّه در اندک زماني اين خدمت به انجام رسيد، کتاب حاضر در دوازده باب، به شرح زير تنظيم شده است:
1. چگونگي ولادت، شمهاي از احوال شخصي حکيمه خاتون
2و3. اسامي، القاب و کنيهها، شمايل و توجهات الهي به حضرت
4. اختلاف مسلمانان نسبت به امر غيبت، پس از اتفاق بر درستي صدور اخباري که از پيامبرصلي الله عليه وآله بر آمدن حضرت مهدي رسيده است، کتابهايي که عالمان اهل سنّت، در باب حضرت مهدي موعود، تأليف کردهاند، مطالب مورد اختلاف، نسب، اسم پدر تشخيص و تعيين آن حضرت و ديدگاههاي علماي فرقههاي اسلامي در مورد هر يک از مباحث فوق و نقد و بررسي هر يک و ارائه ديدگاه مورد قبول خود.
5و6. حضرت مهدي موعود، فرزند امام حسن عسکريعليه السلام است.
7و8. کساني که در عصر غيبت کبري، به محضر حضرت شرفياب شدهاند، يا بر معجزات حضرت آگاهي يافتهاند و جمع بين رواياتي که ميفرمايد: «مدعي ديدار با حضرت را بايد درغگو خواند» و داستانهايي که بيانگر ديدار بزرگان و اوليا با حضرت هستند و... . (ملاقات)
9. براي هر حاجت، به امامي خاصّ بايد توسل جست و اثبات اين نکته که يکي از مناصب خاصه امام زمانعليه السلام، پناه دل سوختگان است.
10. در بيان گوشهاي از تکاليف و آداب مسلمانان، نسبت به آن جناب
11. روزهاي ويژه آن حضرت و تکليف پيروان حضرت در آن روزها
در پايان گفتني است که در مطالعه اين کتاب، بايد کمال دقّت و توجّه را نشان داد و در پذيرفتن همه مطالب آن، وسواس به خرج داد.
پی نوشتها:
[1] شيخ عباس قمي، فوائد الرضويه، ص 149.
