بخش اول از سلسله مقالات دعا:
بسيار پيش آمده كه جوششي در درونمان و خيزشي در باطنمان ، ما را به كنج تنهاييمان بكشاند ، رويمان را به سوي آسمان بگرداند و زانوهايمان را ملتمسانه بر درگاه الهي به خاك بنشاند ، گاه بيماري داريم كه از دارو و درمانش نااميد شدهايم ، گاه گرهاي به كارمان افتاده و ناگشوده مانده ، گاه آرزويي نابرآورده داريم و خواستهاي به ثمر ننشسته را طلب ميكنيم ، يا گاهگُداري ميشود كه حس بيكسي در ما گل ميكند و همه چيز و همه كس را روگردان و ناتوان مييابيم اينگونه اوقات با خدايمان گفتگو ميكنيم و باقطره قطرهي اشك ، او را مي خوانيم ، با زبان زاري صدايش ميكنيم و به او پناهنده ميشويم ...
و دعا يعني همين يعني خواندن خدا ، يعني عرض حال به او ، يعني سخن گفتن با او ، چه حاجتي را از او بخواهيم و چه تنها با او مناجات كنيم و لذت همنشيني با او را تجربه نماييم و چيزي هم نخواهيم . كه البته اين دو در مرتبههايي غير قابل مقايسهاند . چرا كه وقتي با نام خدا را بردن و صرفاً با او گفتگو كردن ، لحظات دعاي ما بگذرد و فقط حاجتمان ما را به رفتن اين راه وادار نكرده باشد ، معلوم است كه قدردان اين موقعيت هستيم و حقيقت بندگي و روح خاكساري در بارگاه الهي را درك كردهايم .
دعا شاكلهي بندگي
پيامبر اكرم « صلي الله عليه و آله » ميفرمايند :
الدعاء مخ العباده(1)
دعاء مغز ] و اساس [ عبادت است .
جز اين نيست كه منتهاي خواري و خضوع انسان در برابر خالقش ، به درخواست كردن و گدايي از او ميباشد ، و شاكلهي بندگي را رو آوردني اينگونه به او ، تشكيل ميدهد . اگر به دنبال جلب عنايت خداييم و ميخواهيم ما را به خودمان واگذار نكند و توجه و لطفش را از ما برندارد ، راهش دعا كردن است .
اعتناي خدا نتيجهي دعا
خداوند در قرَآن به پيامبر چنين فرموده است :
قل لايعبؤبكم ربي لو لادعائكم (2)
] اي پيامبر به مردم بگو [ اگر دعايتان نباشد ، پروردگار من به شما اعتنايي نميكند .
بايد دعا را در متن زندگيمان بياوريم و آن را يكي از فعاليتهاي روزمرهمان قرار دهيم .
رابطهي اسباب عادي با دعا
بايد همانطور كه براي تاثير اسباب عادي حساب باز ميكنيم، به دعا متكي باشيم. اگر همانقدر كه به اثر گذاري دارو براي بيمار معتقديم ، با همان چشم به دعا بنگريم . آن وقت اين حركت ارزشمند به آخرين راه ما تبديل نميشود ، بلكه از همان ابتدا به موازات بهرهبرداريمان از اسباب و لوازم عادي،به تاثير دعا اميد ميبنديم و همانقدر كه به راهگشايي دوا و درمانمان معتقديم ، به همان اندازه معتقديم كه ممكن است به واسطهي اين دعا ، خداوند راه چارهي صحيح را در ذهن پزشك ، القا كند و به اين ترتيب ، شفاي بيمارمان به دست آيد .
پس در عين حال كه نبايد از تلاشها و تكاپوهاي جاري زندگي سر باز زنيم ، نبايد دعا و درخواست از خدا هم فراموشمان شود . اين دو هيچ يك جايگزين هم نيستند ، بلكه مثلاً سعي فرد ، در به دست آوردن روزي حلال براي خانوادهاش و طلب رزق از خداي رزاق ،در كنار هم ارزشمند و مكمل يكديگرند . باري اهل دعا بودن به گوشهگيري و تن پروري نميانجامد ،بلكه تحققش به اين است كه فرد ، همانقدر كه در بيماري حاد فرزندش ، خدا را ميخواند ، در حاجتها و امور جاري زندگيش نيز به همان شدت ، خود را محتاج دستگيري خدا بداند و از طلب رزق گرفته تا درخواست رفع گرفتاري و شفاي بيماري، همه را در بستر دعا از خدا بطلبد . دعا در زيستنش ساري باشد و در ساعات نفس كشيدنش تزريق شود . چنين فردي كه در هر كاري و هر آني به خداوند اقبال و انابه دارد ، در حقيقت در برابر خدا اسكتبار نورزيده است .
دوري از دعا ، تكبر در برابر خدا
در منطق قرآن ، دعا عبادت است و كسي كه از آن فاصله مي گيرد ، در حقيقت در مقابل خالقش تكبر به خرج داده است .
و قال ربكم ادعوني استجب لكم إن الذين يستكبرون عن عبادتي سيدخلون جهنم داخرين (3)
و پروردگار شما گفت : مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم . آنان كه از عبادت من استكبار ميورزند ، زود است كه با خواري وارد جهنم شوند .
دعا محبوبترين عبادت
از ميان عبادتهايي كه ميشناسيم ، دعا محبوبترين عمل در نزد خداست چرا كه نشانهي روآوري بنده به اوست ، و نقطهي اتصال ناچيز و نيازمند محض ، با بينياز و غني مطلق است .
اگر در خويش ، لحظهاي تأمل كنيم ،در مي يابيم كه نياز ، سراسر وجودمان را فرا گرفته ، احتياج با ما آميخته و فقر و ناداري ، همراه هميشگي ماست . آن وقت است كه ارزش اين اتصال و ارتباط و خواهش ، خود را نشان ميدهد و اين دريافت درست ، انسان محتاج را به درخانهي خداي قاضي الحاجات ميرساند و انگيزهي دعاي مداوم او ميشود .
دعاي همراه با سوال ارزشمندتر
دعايي كه آميخته با سوال و گدايي باشد ، ارزشي مضاعف دارد . امام باقر « عليه السلام» ميفرمايند :
ما من شييء افضل عند الله عزوجل من أن يسال و يطلب ما عنده (4)
چيزي نزد خداوند برتر از آن نيست كه از او سوال و درخواست گردد و از آنچه نزد اوست خواسته شود ...
آنچه ما از امور مادي و معنوي مي طلبيم ،نزد خداوند است و باور داشتن اين نكته ، ما را به خواستن از او فرا ميخواند و اصلاً اين سوال ، خود يك مقام و منزلت است كه اگر بنده لب بربندد و از خدا ،گدايي نكند ، به آن مقام ، دست نمييابد.(5) همچنين بايد در هنگام دعا يأس را كنار گذاشت .
پی نوشتها :
(1) بحار الانوار ،ج 90، ص300
(2) سوره فرقان ، آيه 77
(3) سوره غافر ، آيه 60.
(4) اصول كافي ،ج 4 ، ص 210 .
(5) امام صادق « عليه السلام » ميفرمايند :« ... إن عند الله عزوجل منزله لاتنال الا بمساله ولو أن عبداً سد فاه لم يعط شيئاً .. » (اصول كافي ، ج 4 ، ص 211).
به جهت ترویج فرهنگ اسلامی و معرفتی ، استفاده از کلیه ابزارها ، قالبها ، مقالات و محتویات چندرسانه ای (صدا و تصویر) به جز برای موارد تجاری بلامانع است .
کپی برداری و حذف کپی رایت از آواتارها، ابزارهای وبلاگی (کد و گرافیک) و قالبهای پایگاه جامع عاشورا شرعا حرام و قابل پیگرد قضایی است.
Copyright © 2014 / 1393 Ashoora.ir
چند نکته:
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• نظرات تکراری و تبلیغاتی(به جز وبلاگ ها) تائید نمی شوند و امتیازی هم به آنها تعلق نخواهد گرفت.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.