- صفحه اصلی
- امام حسین(ع) و عاشورا
- مهدویت
- دفاع مقدس
- ابزار وبلاگ مذهبی
- موبایل اسلامی
- مقالات آرشیوی
- پخش زنده حرم ها
- لوگوهای حمایتی
- قالب وبلاگ
- سفر مجازی
- گالری تصاویر اسلامی
- صوت و مداحی
- کارت پستال
- دانشنامه عاشورا
- دانشنامه مهدویت
- دانشنامه دفاع مقدس
- دانشنامه امام علی (ع)
- دانشنامه امام حسن (ع)
- دانشنامه امام سجاد (ع)
- دانشنامه امام باقر (ع)
- دانشنامه امام صادق(ع)
- دانشنامه امام کاظم(ع)
- دانشنامه امام جواد(ع)
- دانشنامه امام هادی(ع)
- سفر مجازی مزار شهدا
- سفر مجازی راهیان نور
دعا و قضا و قدر الهی
بخش دوم از سلسله مقالات دعا:
دعاي اميدوارانه تغيير دهنده‌ي قضاي الهي
معتقد بودن به اينكه امر مورد نظر ما تقدير شده است و مقدر شدن آن باعث مي شود كه دعا در آن تاثيري نداشته باشد ، در فرهنگ اهل بيت « عليهم السلام » اشتباه است .
امام صادق « عليه السلام » فرمودند :
يا ميسر ! ادع و لاتقل إن الأمر قد فُرِغَ منه (1)
اي ميسر ! دعا كن و مگو كه كار از كار گذشته ] و آنچه مقدر شده همان مي شود و دعاي من بي‌تاثير است [
عطا نتيجه‌ي درخواست
قضاي خداوند با دعا تغيير ميكند،(2) يعني مي‌توان با دعا بلاي مقدري را به تاخير انداخت ، يا نيكي و خيري را پيش كشيد ، به علاوه ، خداوند ، عطا و بخشش خود را منوط به درخواست ما فرموده است ، هر چه سوال ما و عرض حاجت ما و ذلت ما در برابر خدا بيشتر باشد ، بركت او بر ما نازلتر خواهد بود ، وگرنه لب فرو بستن از سوال ،نتيجه‌اي جز محروم ماندن از عطاي خدا ندارد .
امام صادق « عليه السلام » فرمودند :
.... و لو أن عبداً سده فاه لم يعط شيئاً فسل تعط يا ميسرا ! إنه ليس من باب يقرع إلا يوشك ان يفتح لصاحبه (3)
...و اگر بنده‌اي دهان خود را ببندد و درخواست نكند ، چيزي به او داده نمي‌شود پس درخواست كن تا به تو داده شود ! اي ميسر ! هيچ دري نيست كه كوبيده شود ، جز آنكه اميد آن مي‌رود كه به روي كوبنده باز گردد.
بخشنده‌ي عطيه‌هاي بزرگ ، همان عطا كننده‌ي نعمت‌هاي كوچك
گاه مي انديشيم كه درخواست ريزه كاري‌هاي زندگي از خداوند و طلب كوچكترين خواسته‌هايمان از او ، ضرورت ندارد . فكر مي‌كنيم حتماً بايد حاجت مهم و اضطرارآوري پيش آمده باشد كه دست دعايمان ، به دامن عنايت خداوند چنگ زند . اما حقيقت اين است كه بخشنده‌ي خواسته‌هاي بزرگ ، همان عطا بخش حاجت‌هاي ناچيز است و آنكه سختي‌هاي بزرگ را از سر ما مي‌گرداند و گرفتاري‌هاي عظيم را برايمان برطرف ميكند ، همو صاحب كوچكترين احتياج‌ها و برآورنده‌ي ريزترين نيازهاست .
امام صادق « عليه السلام » مي‌فرمايند :
لاتتركوا صغيره لصغرها أن تدعوا بها إن صاحب الصغار هو صاحب الكبار (4)
هيچ حاجت كوچكي را به خاطر كوچكي‌اش رها نكنيد ،از اينكه ] برايش [ به درگاه خداوند ، دعا كنيد . زيرا آنكه حاجات كوچك به دست اوست ، همان است كه حاجت بزرگ را در اختيار دارد .
دعا نه تنها وسيله كه هدف نيز هست
درست است كه دعا ،وسيله سبب و ابزاري است براي رفع حاجات و برطرف شدن نيازهايمان از خزانه‌ي غيب . اما نكته‌ي مهم اين است كه نگاه صرفاً ابزاري به دعا ،ديدي منصفانه مورد پسند خداوند نيست . به تعبيري ، دعا فقط يك جاده نيست كه از آن گذر كنيم تا به مقصود و مطلوب مادي يا معنوي‌مان برسيم ، بلكه توجه به خود اين راه نيز ارزش دارد . همين كه اظهار عبوديت و بندگي است ، همين كه مظهر سرنهادن به عظمت آستان ربوبي است ، همين كه ساختار خداپرستي است، براي آشكار شدن ارجمندي آن بس است . گر چه در ظاهر ،حاجت ما برآورده نشود .
اذن دعا ، لطف خدا
اساساً اين لطف خداست كه دري را براي ارتباط ما با خودش باز نموده و راهي را براي متصل شدنمان به رحمتش گشوده . همين كه اجازه داده لب‌هاي ما به گفتگو با او حركت كند و زبانمان به راز گفتن باحضرتش بچرخد ، خود لطفي بزرگ در حق ماست ، و بايد شاكر اين اجازه‌ي الهي باشيم . در دعاي شريف افتتاح خطاب به خدايمان چنين عرضه مي‌داريم :
اللهم اذنت لي في دعائك و مسئلتك (5)
خدايا! به من اجازه‌ي خواندن و خواستن از خود دادي .
دعا وسيله‌ي تقرب به خدا
اگر هيچ بهره‌ي مادي از دعايمان نبريم ، دست كم – و بلكه دست بالا - اين فايده‌ي بزرگ و اين سعادت والا نصيبمان شده كه با خالقمان به سخن بنشينيم و به دنبال آن به او تقرب پيدا كنيم . تقربي كه مايه و شالوده‌اش ،معرفت الله است و از معرفت و شناخت خدا بالاتر ، مگر نعمتي پيدا مي شود ؟
امام صادق « عليه اللام » مي‌فرمايند :
عليكم بالدعاء فإنكم لاتقربون بمثله(6)
بر شما باد به دعا كردن كه تقرب - به خدا - پيدا نمي كنيد با چيزي مثل دعا ...
با دعا بر بلا سبقت بگيريم
حال كه موضوعيت و ارزش مستقل دعا را دريافتيم ، ديگر تنها انگيزه‌ي ما براي دعا كردن ، گرفتاري و مبتلا شدن نيست اگر فرهنگ دعا در زندگي ما ،جا بيفتد ، آن وقت ، نيازي نيست كه حتماً به مانعي در كارهايمان برخوريم و يا با سختي و كژي مواجه شويم تا به دعا روي آوريم ، بلكه سوار بر بال كبوترهاي دعا ، به سرعت از هجوم تيرهاي بلا مي‌گريزيم و بر آنها سبقت مي‌گيريم و به علاوه از آثار معرفتي آن هم بهره‌مند ميشويم . اگر در هنگام عافيت ، خدا خواني ، عادت ما شود ، آن وقت كه در تنگي و ضجر قرار مي گيريم ، صدايمان براي آسمانيان ، ناآشنا نيست و گوش ملائك با نواي انابه‌ي ما غريبي نمي‌‌كند .
امام صادق « عليه السلام » فرمودند :
من تقدم في الدعاء استجيب له نزل به البلاء و قالت الملائكه :« صوت معروف» ...(7)
هر كه در دعا پيش افتد وقتي به او بلايي برسد دعايش مستجاب مي شود و فرشتگان مي‌گويند : صدايي آشناست .
پی نوشتها :
(1) امام صادق « عليه السلام » مي‌فرمايند :« ... إن عند الله عزوجل منزله لاتنال الا بمساله ولو أن عبداً سد فاه لم يعط شيئاً .. » (اصول كافي ، ج 4 ، ص 211)
(2) اصول كافي ، ج 2 ، ص 469 .
(3) اصول كافي ، ج 4 ، ص 211.
(4) اصول كافي ،ج 4 ، ص 212.
(5) دعاي افتتاح ، مفاتيح الجنان .
(6) اصول كافي ، ج 4 ، ص 212.
(7) اصول كافي ، ج 4 ، ص 219
چند نکته:
• نظرات شما پس از بررسی و بازبینی توسط گروه مدیریت برای نمایش در سایت منتشر خواهد شد.
• نظرات تکراری و تبلیغاتی(به جز وبلاگ ها) تائید نمی شوند و امتیازی هم به آنها تعلق نخواهد گرفت.
• در صورتی که نظر شما نیاز به پاسخ دارد، پاسخ خود را در ذیل همان موضوع دنبال فرمایید.